A PROPOSITO DAS CAIXAS. O PUBLICO E O PRIVADO

Isto é un pouco longo, pero non sei expresalo en menos espazo. Hai xa anos, tiven un debate con un sindicalista veterano da universidade. Eu sostiña que determinados “chiringuitos” creados polo goberno da mesma eran públicos porque o 100% do capital era propiedade da universidade. O meu interlocutor dicía que iso era “privatizar”.

Anos despois asistimos á creación de novas empresas publicas desde o goberno da xunta por parte de “compañeiros” de ambolous dous. E recentemente observamos aos mesmos sindicatos defendendo as caixas polo seu carácter publico.

Creo que estamos moi desconcertados/as con isto do publico e o privado. Eu vou tratar de dar a miña opinión.

Publico é todo aquelo que se crea con capital publico. En sentido amplo toda aquela empresa, institución ou o que sexa onde o capital publico sexa maioritario. Iso non parece discutible nin aquí nin na Unión Soviética nin no réxime franquista onde existian “empresas publicas”.

Outra cousa diferente a forma de xestión. Pode ocorrer que se xestionen organismos e empresas publicas con criterios de empresas privadas. Iso pode estar ben ou mal. Desde o punto de vista estritamente sindical sempre está mal. Por iso debe ser que lle chaman privatizar. Mais desde o punto de vista do servizo publico habería que analizar cada caso.

Polo tanto eu creo que deberiamos diferenciar entre forma de xestión publica e forma de xestión privada neste casos. E non debater , falsamente, si se “privatiza” ou non.

Algo similar ocorre coas concesións administrativas. Aquí tamén o punto de vista estritamente sindical parece que se impón sobre todo o demais. Vexamos. As vías do tren son feitas por empresas privadas a quen lles paga a administración e sen embargo non se fala de privatización. Pola contra si consideramos privatización cando a administración paga por facer a limpeza dos edificios. Mais ¿cal é a diferencia?

Por ultimo normalmente asimilamos que desde o punto de vista do ben colectivo, desde o punto de vista social, o publico é igual a bo e o privado é igual a malo. Mais non sempre é así. Por exemplo os/as labregos/as ( empresas familiares privadas) fan unha importante labor social de conservación da biodiversidade e a paisaxe. Por exemplo as empresas de enerxía solar fan un ben á sociedade coa súa actividade empresarial. Pola contra hai moito diñeiro publico que se utiliza dentro das propias administracións para beneficio particular ( e non me refiro só aos casos de corrupción ).

En resumidas contas que , se cadra , o debate debe centrarse na seguinte maneira : ¿ repercuten os cartos públicos no ben colectivo ou , pola contra, van en contra del e/ou contribúen a aumentar a inxustiza ?. Iso é o importante. O demais ( si o instrumento é un organismo publico ou privado é secundario). Enfocado deste xeito probablemente chegaremos a dúas conclusións: A primeira é que normalmente ,e mellor actuar desde organismos públicos , a segunda é que ( Marx vive!! ) o estado é tamén un instrumento dunha clase social ( como as empresas) e , en moitísimas ocasións , utilizase o publico en beneficio da mesma.

Esta enfoque tamén nos permitiría saír de dúas formas de pensar e actuar xeneralizadas e ao meu entender moi nocivas. Unha consiste en pedir constas só aos organismo públicos, porque os privados “poden facer o que queiran”. Eu creo que publico e privado deben servir a sociedade e teñen responsabilidades niso. Outra consiste en pensar que nun organismo da administración, os cartos públicos sempre son ben empregados, aínda que se utilicen para o medre persoal ( isto ocorre moito , por exemplo , nas universidades). Por iso sempre falamos en termos de cantidades de diñeiro publico investidas ou gastadas e non do numero de problemas resoltos ou de avances sociais conseguidos. Para min é moito peor quen se beneficia particularmente ( e non necesariamente de xeito corrupto) dos cartos públicos nunha institución publica que quen o fai porque colleu a concesión dun servizo “privatizado”. Pero iso levaríanos a propia practica sindical que diferencia entre “funcionarios/as” e servizos concesionados en lugar de concibilos como un mesmo colectivo.

E todo isto ¿qué ten que ver coas caixas? Pois que agora todos/as as defendemos como entidades públicas. Mais ¿qué fixeron durante anos estes entes de carácter publico ?. Especular na burbulla inmobiliaria e situarse ao borde da quebra. Estas entidades de carácter publico xogaron a ser bancos, especularon como os bancos.... e agora non queren converterse en bancos. Para min, dada a experiencia e chegados a este punto, ¿ realmente non seria mellor que ou ben fosen bancos ou ben se nacionalicen e actúen como unha banca publica de verdade (a min gustaríame esta segunda opción)?

En fin .... non sei si estas ideas están atinadas ou non. Mais de algo estou seguro. Ou debatemos en serio sobre o papel do publico e o privado, ou eu , particularmente, négome a debater con tópicos sobre organismos públicos e “privatización” convertidos conceptos valeiros que non sabemos nin o que significan.